Euskal Hiria
Delikako Bide Berdea: Nerbioi ibaiaren ur-jauzirako ibilbidea behetik
4 minEzagutu Gorobel mendilerroko parterik ederrena; igo Iberiar penintsulako ur-jauzirik altuenera, eta gozatu Arabako naturaz.
Basaurin, esateko moduan, auzo adina festa daude (Benta, Finaga, Kalero, San Migel), baina sanfaustoak dira guztietan ezagunenak. Eskarabileroa, zurrakapotea, porroiak, kuadrillak... denetarik dago urrian Bilbo Handiko herri honetan!
Duela ehunka urteko tradizioen sinbolo dira guztiak, eta Bizkaia guztiko jai garrantzitsuenetariko batzuk egiten dituzte haietan. Nondik hasiko gara azalpenekin? Ez bazara inoiz izan inguru horretan, nahiko galduta ibiliko zara urteko sasoi honetan.
Horregatik, Basauriko jaietako ekintza garrantzitsuenen errepasoa egingo dugu Guuken: egutegia, kontzertuak, tradizio zaharrak eta Udalak 2023rako prestatu dituen beste sorpresa batzuk.
Urtero bezala, jaien hasieran, alkate txikiei eta kuadrillei ongietorria egiten zaie udaletxean, eskarabileroa aurkezten da eta agurrak egiten dira. Txupinazoaren ondoren, musika, dantzak, lantegiak, zurrakapote-errekak, skadantzak eta askoz gehiago izango da.
9 egun horietan, mota guztietako jarduerak egingo dira hiriko txoko guztietan. Nagusientzako nahiz txikientzako entretenimenduak izango dira, Herriko Taldeak elkarteak ehunka jarduera antolatzeko egiten dituen ahaleginei esker.
Euskal jairik gehienak bezala, udaletxeko plazan txupinazoa egiten da jaiei hasiera emateko. Basauriko jaiak ere modu horretan hasten dira. Hori bai, jaiek irauten duten egun horietatik guztietatik, lehenengo egunak bakarrik dauka aurresateko moduko egitaraua: tradizioz betetako eguna izaten da.
Hortik aurrera, ezusteko ugari aurkituko duzu kaleetan. Jaietako egitaraua aldatu egiten da urtetik urtera. Jarduera berriak sartzen dira, eta herritarrentzako entretenimendu-aukera zabaltzen da.
Musika, jaia eta dantzak izango dira nagusi Basaurin arratsaldetik hasita. Lehenengo, kuadrillak udaletxean elkartuko dira, eta gero alkate txikiei harrera egin eta aurkeztu egingo dira.
Herriko Taldeak elkartea osatzen duten 16 kuadrillek erabaki dute Atletismo Egokituko Javi Conde Ascensores Bertako Kluba izatea 2024ko San Fausto jaietako pregoilaria.
Klub hori 1996an sortu zen, eta erreferentzia izan da goi-mailako atletismo paralinpikoan, domina ugari pilatu baititu Estatuko zein Europako lehiaketetan. Merezitako aitortza, gainera, kirolak mugarik ez duela erakusten ia hiru hamarkada daramatzan erakunde batentzat.
Gero eskarabileroa aurkeztuko da, eta, ondoren, alkate txikien agurren eta alkatearen eta Herriko Taldeak elkartearen pregoien txanda izango da (haiek arduratzen dira urtero jaiak antolatzeaz). Pregoiarekin eta txupinazoarekin, Basauriko jaiak ofizialki hasiko dira.
Une horretatik aurrera, kuadrillak jaisten hasiko dira eskarabileroarekin batera, eta, amaitzeko, loreak eskainiko zaizkio Bingen Anton Ferrerori; herriko ikonoetako bat da Ferrero, duela lau hamarkada baino gehiago frankismoaren biktima izan zena. Gero Eskarabileroa saria emango zaio jaitsiera onenari.
Musika entzuteko aukera ere izango da, jakina. Udalak artista onenak ekartzen ditu urtero sanmigeletan eta sanfaustoetan. Talde hauek arituko dira Basauriko 2024ko San Fausto jaietan:
Arizgoiti plazan egiten dira kontzertuak, San Fausto plazatik eta udaletxetik gertu. Erraz iritsiko zara ibaitik orientatzen bazara, baina denboraz joatea gomendatzen dizugu, bizkor betetzen baita.
Ia mota guztietako eskaintzak dituzu goizean goizetik hasita. Une horretan botatzen da jaietako egun bakoitzari hasiera ematen dion txupina. Goizeko 9:00ak inguruan izan ohi da. Bada, zer egin daiteke?
Alde batetik, urtero-urtero egiten diren txapelketa batzuk daude. Beste batzuk aldatu egiten dira urtetik urtera. Zerrenda bat egingo dizugu, gogoan har ditzazun gustukoen dituzunak. Jarduera finkoekin hasiko gara, urte askoan egin direnekin.
Basauriko jaietako azken eguna nahiko lasaia izaten da. Goizean berriro entzungo da txupina udaletxean. Oraingoan, ekintzak amaitzeko ordu gutxi falta direla iragarriko du. Aldez aurretik egindako txapelketen finalak izan ohi dira egun honetan.
Baina jaien amaierako ikuskizuna izaten da garrantzitsuena, Arizgoiti plazan egiten dena. Sariak banatzen dira eta eskarabileroa agurtzen da hurrengo urtera arte. Hunkigarria izaten da.
Euskal Herrian ba al da janaririk gabeko jairik? Basauriko jaietan oso ezagunak dira porroiak eta zurrakapotea (ardoa, limoia, mertxika eta beste fruta batzuekin egiten den edaria). Mazeratzen uzten da, eta kuadrillek porroietan eskaintzen dute beren lonjetan.
Baina adi, kirol-eskaintzaz eta oro har entretenimenduaz gainera, euskal gastronomiari lotutako jarduera ugari ere badira sanfaustoetan. Bizkaitik Michelin izarra duten euskal sukaldari guztiengana.
Behin baino gehiagotan aipatu dugu, baina ez dugu azaldu zer den. Badu azalpena. XX. mendeko lehenengo hamarkadetan eskarabila jasotzen zuten emakumeak ziren eskarabileroak; lurrun-trenek trenbideetara botatzen zituzten eta metalurgia-lantegiek hondakin gisa baztertzen zituzten erre gabeko ikatz-zatiak ziren eskarabilak.
60ko hamarkadan, Basaurin jaiak egiten hasi zirenean, herritarrek erabaki zuten emakume horiek jaietako protagonista bilakatzea. Zergatik? Eskarabilero ugari zegoen Basauri inguruan garai hartan, eta Basauriko emakumeen erresilientzia adierazten dute.
Gaur egun, jaietako une gogoangarrienetan (pregoian eta azken egunean, jaien amaieraren aurretik) ateratzen den buruhandi batek ordezkatzen ditu. Kuadrillekin batera ateratzen da, eta emakumeen urteroko bazkariaren sinboloa ere bada.
Etorriko zara Basauriko 2024ko jaietara? Guuken badakigu etorriko zarela, neguan sartu aurretik dauden jairik onenak baitira guretzat. Hori bai, etxetik atera aurretik, sartu gure webgunean eta eskuratu zure mugikorrerako tarifa onena. Ekintza guztietara etorri nahiko duzu!