Elantxobe: Bizkaiko txoko magiko honetan ikusi eta egin ditzakezunak
13 Abril 2023 12:00
Guukek dagoeneko aipatu zizun Elantxobe,Bizkaiko herri politenak artikuluan. Euskadiko eta nazioarteko gida turistiko guztietan agertzen dela kontuan izanda, dagoeneko susmatuko duzu zenbaterainoko interesa duen herriak.
Postaletako arrantzale-herri tipikoa da, tokiko arkitekturaz eta arrantzaleen emaitzetan oinarritutako gastronomiaz gozatzeko aukera eskaintzen duena, eta hori guztia Ogoño lurmuturraeta euskal kostaldeko labarrak protagonista dituen ingurune paregabe batean.
Elantxobe Busturialdean dago, 1,85 kilometroko diametroa du eta 349 biztanle dauzka (2022).
Aukera perfektua da Urdaibaiko Biosfera Erreserba ezagutzeko, Lagako hondartzan paseatzeko eta pixka bat desbideratu eta Gernikara joateko. Jakin-minez zaude? Prestatu motxila, eta esango dizugu zer ikusi Elantxoben.
Non dago Elantxobe?
Elantxobe Bizkaiko kostaldean dago, probintziako hiriburutik 50 kilometro ingurura eta Urdaibaiko Biosfera Erreserbako gune nagusietatik oso gertu. Hegoaldean Ibarrangeluren babesa du, eta ekialdean Ogoño lurmuturra da paisaiaren jaun eta jabe.
Hain zuzen, lurmutur horrek baldintzatu du historian zehar herriaren eraikuntza. Haitz-formazioaren ekialdeko hegalean dagoenez herria, kaleak sigi-saga itxurakoak eta aldapatsuak dira.
Ogoño lurmuturra ez da eragozpena, hark ematen baitio nortasuna eta postaletako estetikaren erakargarritasuna Elantxoberi. Har ezazu kontuan argazkiak nondik atera erabakitzeko garaian eta herrira iristeko garaian, sarbideak direla eta.
Hiru errepide iristen dira hara: bat herrira; beste bat Bermokizera eta bestea herriaren goialdeko talaiara.
Nola iritsi Elantxobera
Gernikatik eta Bilbotik gertu dagoenez, nahiko erraza da Elantxobera iristea hainbat garraiobide erabiliz. Hiriburua bisitatzen baduzu, egun bat Urdaibai eta Elantxobe ezagutzeko har dezazun gomendatzen dizugu.
Autobusa gomendatzen dizugu Elantxobera joateko. Errepideagatik baino gehiago, aparkalekuagatik. Bisita labur bat egin behar baduzu atseden hartu eta bidaiarekin jarraitzeko, ongi planifikatu autoa hartu aurretik.
Bilbo-Elantxobe
Bizkaian baldin bazaude, aukerarik ohikoena da. Alferkeriarik ez Bilbotik Elantxobera joateko egin behar diren 50 kilometroek, benetan merezi baitu herrira etortzeak.
Autoz
45 minutu inguru dira, zirkulazioaren arabera. Zoaz hirigunetik iparraldera, Txorrieriko barnebidea hartzeko (N6-637), aireporturantz (BI-631 errepidea, Mungiarako eta Donostiarako norabidean).
Bidegurutzera iristean, gera zaitez ezkerrean, E-70/A-8/Donostia seinaleak adierazten duen aldean, eta jarraitu E-70/AP-8 seinaleei, N-634 errepidean barena. 4 kilometro baino gutxiago egin ondoren, 100. irteera hartu behar duzu BI-635 errepidera, Zornotza/Gernika norabidean.
Ia egina duzu. Gernika inguratuz BI-2238 errepidea hartu, BI-3223 errepidetik jarraitu, eta hartu BI-2237. Hiru kilometro pasatxo eta zenbait bihurgune igaro ondoren, Elantxoben izango zara.
Autobusez
Bilbo Intermodaletik ateratzen den linea batek zuzenean eramango zaitu Elantxobera. A3513 lineaz ari gara; ordubete eta 45 minutuko ibilbidea egiten du, 2 orduko maiztasunarekin, bai aste barruan, bai asteburuetan.
Ibilbide bizkorrena da, laburrena delako. Gernika inguruan bazabiltza eta ez bazenuen Elantxobe bisitatzeko asmorik, goiz edo arratsalde bat hara joateko gordetzea gomendatzen dizugu. Gernikatik minutu batzuk baino ez dituzu beharko arrantzaleen herrira iristeko. 15 kilometro bakarrik!
Autoz
20 minutu inguruko bidaia da. Hartu BI-635 errepidea, eta, lehenengo biribilgunean, hartu BI-2238 errepidea. Aurrerago, igaro BI-3223 errepidera, eta, ondoren, Elantxobera iristeko, hartu BI-2237 errepidea. Ez du zailtasun handirik. Nahikoa da Lekeitiorantz abiatzea eta gero Ibarrangelura/Elantxobera desbideratzea.
Autobusez
Ordu erdi inguruko bidaia da, autobus-aldaketarik gabekoa. Gernikan, bilatu Errenteria geltokia (3398), eta hartu A3513 linea. Bilbotik joateko aukerak azaldu ditugunean aipatu duguna da, maiztasun eta ordutegi berdinekin.
Elantxoberen historia
Nola sortu zen Elantxobe? Aldameneko Ibarrangeluri esker. Duela 500 urte baino gehiago, Ibarrangeluko biztanle batzuk kostalderantz mugitu ziren, jatorrizko herrigunetik iparraldera. Arrantzaleek itsasotik ateratzen zutenez bizimodua, erosoagoa zen itsasotik gertu bizitzea.
Lehenengo baserri horiek muinoaren goialdean eraiki zituzten, eraikitzeko tokirik errazena baitzen garai hartan. Elantxoberi buruzko lehenengo testigantza 1524koa da, dagoeneko han bizi ziren arrantzaleei esker.
Urteek aurrera egin ahala, inguruko herrietako biztanle gehiago eta gehiago joan ziren hara bizitzera. Lehenengo etxe-multzo hori muinoaren hegaletik itsasoraino zabaldu zen, gaur egun ikusten diren kale aldapatsu eta etxe estuekin.
Bitxikeria💡: Jatorrizko auzoaren izena "elantxo" zen, eta hazi eta muinoan behera zabaldu ahala, "elantxo-be" (behekoa) izatera igaro zen.
Herriak ez zuen gatazka belikorik bizi izan mendeetan zehar, haren kokapenari eta izaera zibilari esker. Herriko kofradiaren erregistroak daude 1783tik. Urte horretan eraiki ziren nasa batzuk portuan, Kantauri itsasotik babesteko, olatuen eraginaren mende baitago berez.
1833an Ibarrangelutik bereiztea erabaki zuen, ordura arte udalerri horren barrukoa baitzen; handik bi hamarkadara Elantxoberen independentzia gauzatu zen Gernikako Batzar Nagusietan. Elantxobe izen ofiziala 1987an hartu zuen (horren aurretik Elanchove baitzen).
Zer ikusi Elantxoben
Oraintxe dator garrantzitsuena. Zein dira Elantxoben nahitaez ikusi beharrekoak? Herriak bi alde ditu: goikoa eta behekoa. Lehenengoan ditugu herri guztiko eta Ogoño lurmuturreko argazkiak ateratzeko toki onenak. Bigarrenean daude, aldiz, jatetxe guztiak eta aisialdirako aukerak.
Goiko aldea: atera argazki eder batzuk talaiako begiratokik eta bisitatu San Nikolas Barikoaren eliza, arrantzaleen kofradiak sortua XIX. mendearen hasieran. Hau da aldaparik gabeko eremu bakarra, lehenengo biztanleen bizilekua.
Beheko aldea: ibili Kale Nagusian barrena eta gozatu paisaia edertzen duten estilo neoklasikoko etxeez. Elantxobeko eraikin guztiak itsasora begira daude; oso paisaia berezia osatzen dute itsasontzi batetik ateraz gero argazkia herriari.
Beheko aldean, portua ikusi beharrekoa da, enblematikoa baita, eta udaletxea ere bai (Tore Nagusia jauregia). Bitxikeria gisa, udan baldin bazoaz, portuaren ondoan sortzen diren igerileku naturaletan bainatu ahalko zara.
Gainera, goialdeko sarrerako biribilgune birakariak zure arreta erakarriko du seguruenik. Bere baitan biratzen den plaza bat da, ibilgailu handiei herritik ateratzeko aukera ematen diena, ezinezko maniobrarik egin gabe.
Jateko lekuak Elantxoben
Elantxoben ez dago jatetxe askorik, lekurik ere ez dago eta. Baina horrek ez du esan nahi herrian ez dagoenik ongi jateko edo pintxo eder batzuk dastatzeko aukerarik. Hona hemen udalak eskaintzen duen zerrenda.
Itxas Etxea taberna
Mentrame taberna
Santi taberna
Kraken hanburgesategia
Ogoñope jatetxea
Noiz joan Elantxobera
Euskadiko beste herri askotan bezala, urteko sasoi batzuk beste batzuk baino hobeak dira Elantxobe bisitatzeko. Edozein sasoitan joan zaitezke hango kaleetan paseatzera; batez ere neguan, ez baduzu jendetza baten artean ibili nahi. Baina eguraldiari dagokionez, egokiena udan joatea da.
Euskal kultura atsegin baduzu, udalerrian bi jai ospatzen dira:
San Pedro jaiak, ekainaren 29an
Eta San Nikolas Barikoaren jaiak, abenduaren 6an
Elantxobera joateko irrikan, ezta? Ez da harritzekoa; ezinezkoa da Urdaibaira edo Bizkaira joan eta kostaldeko arrantzale-txoko berezi honetan geldialdi bat ez egitea.
Herriari buruzko informazio guztia kontsultatzeko eta une oro non zauden jakiteko behar duzun konexioa eskaintzen dizu Guukek. Ezagutu Euskadi barru-barrutik, baliabide onenekin.
Izenburuazpia: Getariako museoan ezagutu ditzakezu goi-mailako joskintzako maisuaren bizitza eta obra, hantxe baitaude Balenciagaren pieza bikainak eta zirriborro bakarrak.
Aurtengo jaietan ere, itsas prozesioak, artista ospetsuen kontzertuek (India Martinezenak, esate baterako) eta sardina-janak girotuko dituzte arrantza-herri honetako kaleak.