Euskal Hiria
Zer ikusi Amaiurren, Baztango haraneko herririk ederrenean
4 minHerri txiki hau Baztango haran handiko eraikuntza klasikoen erakusgarri paregabea da, Nafarroa bisitatzean baztertu ezinekoa.
Betikotasunetik deskonektatu nahi baduzu, ez dago Nafarroako landa-turismoko ostatu eder batera irteera labur bat egitea bezalakorik. Nafarroako Pirinioetan toki eder ugari daude. Oraingoan, urteko edozein sasoitan ikusteko herri politenen zerrenda bat proposatzen dizugu.
Adi, gogoan hartu esango dizkizugun izen guztiak, plan bikaina osatuko baitute asteburuko irteera baterako. Prestatu arropa erosoa, aukeratu asteburu bat egutegian, eta (berr)ezagutu gure lurraldea.
Burgi, Auritz, Otsagabia, Orbaitzeta eta bestelako herriak buru direla, Nafarroako Pirinioetako herriek ingurune natural harrigarriak eskaintzen dizkigute.
Proposatzen dizugun ibilbideak geldiune estrategikoak ditu, Nafarroako eskualde honetako gastronomia, kultura eta historia esploratzeko. Betiko geratuko zaizu oroimenean.
Herri honek egiten digu ongietorria Erronkaribarrera. Pirinioetako herri zahar honetako antzinako zubi erromatarra eta errekan gora dagoen presa Nafarroako ekitaldi esanguratsuenetako bateko protagonista bilakatzen dira; Almadiaren Egunaz ari gara Almadiazainen lanbide gogor eta errotua omentzen da ospakizunean. Lanbidea zertan datzan galdetuko diozu zeure buruari. Erraza da: almadiazainek almadiak zuzentzen zituzten (enborrekin eraikitako baltsa handiak), ibaian behera eramateko. Lan arriskutsua zen, bizitza arriskuan jartzen baitzuten egitura horiek Nafarroako Pirinioetako ibaietan barrena zuzentzen zituzten bakoitzean.
Erronkaribarreko herri txiki honetan paseo zoragarri bat eman dezakezu errekaren ondoko kaleetatik zehar, eta gastronomia bikaina eskaintzen dute bertako jatetxeek; horietako jatetxe bat Suargi da, janaria aurkezteko moduagatik ezaguna. Enaquesa gaztandegian (Burgi eta Erronkari lotzen dituen errepidean) geldialdi bat egitea gomendatzen dizugu, Erronkari jatorri-izendapeneko gazta ezaguna dastatzeko. Gainera, ibarrari izena ematen dion herria huts egin ezinekoa da: janari tipiko ederra jateko aukera izango duzu, eta ondare kultural baliotsua dira bertako kale harriztatuak.
Izabako kale estu harriztatuek labirinto zoragarria eratzen dute, eraikin ederren artean. Mendi-hegal batean eraikita dago Erronkaribarreko herri hau, eta garrantzi handia du eskualdean. Belagua ibarrerako sarrera da: bereziki ederra da neguan, elurrezko jantziari esker. Larrako formazio karstikoak ere inguruko bereizgarrietako bat dira. Izabatik Otsagabirako errepidea bitxia da oso: harrizko zubiak ikusiko dituzu, eta fauna eta flora oso aberatsak dira. Nafarroako Pirinioetako herri politenetariko bat da Izaba, eta denboraz bisitatzea merezi du, haren tamaina dela eta. Mendiko bidexkak dira herri honen indarguneetako bat; adibidez, Belabartzeko ur-jauzira daramana; gustatuko zaizu, mendian ibiltzea gustuko baduzu.
Otsagabia Zaraitzu Ibarrean dago, eta ingurune natural paregabea du Nafarroako Pirinioen barruan. Toki zoragarria da bisitatzeko, guzti hauek baititu: Erdi Aroko zubia, kale harriztatuak, harrizko etxeak eta inguruko natura oparoa. Dendak, supermerkatu txikiak eta tabernak ere badaude, han zauden artean zerbait behar baduzu ere. Herriaren goialdea bereziki ederra da, eta handik abiatzen dira Otsagabi inguruko zenbait ibilbide. Ikuspegi panoramiko bikainaz gozatzeko aukera izango duzu. Gainera, Orbaitzetarekin batera, Iratiko basorako (Europako pagadi ikusgarrienetako bat da, eta Nafarroako Pirinioetan dago) sarbideetako bat da Otsagabia.
Pirinioetako balkoia ere esaten zaio, eta Nafarroako Pirinioetako herri politenetako bat da.Nafarroako herri garaiena da, eta hortik datorkio ezizena. Hilarriak dira herriko erakargarri handienetako bat. Ezin duzu huts egin, eskualdeko antzinako biztanleen bizimoduaren ikuspegi bat erakutsiko baitizu. Bereziki deigarria da labirintoa. Gainera, San Pedro eliza eta Zatoia kobazuloa ere bisitatu beharko zenituzke; bi kilometro eskasera daude. Abaurregaineko hilerria ere toki nabarmena da Nafarroako Pirinioetan. Otsagabian gertatzen den moduan, hemendik ere Iratiko basora eta Erronkaribarreko eta Zaraitzu Ibarreko herri nagusietara joan zaitezke.
Irati ibaiak, baso sarriek, mendi eskergek eta herri honetako harrizko etxe zoragarriek xarma berezia ematen diete Nafarroako herri honi. Gainera, zerbait erosi behar baduzu ere, herriko gasolina-zerbitzugunean janari-denda txiki bat dago; gure ibilbidean dagoen bakarretako bat.
Gure ustez, ibilbide honetako puntu nagusietako bat da Orbaitzeta, Nafarroako Pirinioetako herri xarmagarrienetako bat baita, eta, gainera, inguruan ez dago haren antzeko herririk. Eta ez diogu esateagatik. Izan ere, elementu hauek guztiek bermatzen dute esan berri duguna: arma-ola, Harpea haitzuloa, Iratiko basoa, inguruko ibilbide zoragarriak eta bertako goi-mailako gastronomia (bereziki gomendatzen dugu Mendilatz jatetxea).
Orain artekoak bezala, herri hau ere txikia, xarmagarria eta baketsua da. Zoragarria da herria zeharkatzen duen errepide estuan zehar ibiltzea, Nafarroako Pirinioetako etxe koloretsu tipikoak ikusiko baititugu herri barruko paseo polit honetan, eta, bukaeran, San Nikolas eliza ikusiko dugu. Herriaren amaieran, Orreagara daraman errepidean, supermerkatu txiki bat dago, Pirinioetan zeharreko ibilbiderako behar duzuna erosteko.
Donejakuerako frantses bideko toki ezagunenetariko bat da Orreaga. Ibañetako portuaren babesean eraikitako herri txiki bat da. Aukera dago kolegiata guztia erakusten duen bisita gidatu polit bat egiteko. Historiaz blai dauden tokiak ikusten dira bisitan: klaustroa, kapitulu-gela, museoa, Santiago eliza, Carlomagnoren siloa, etab. Ikusi beharrekoa Nafarroako Pirinioetan egingo ditugun geldialdien artean.
Nafarroako Pirinioetako herri batzuk bakarrik aipatu ditugu. Xarma handia duten beste asko ere badaude, zalantzarik gabe. Herri hauen ingurune naturalak, gastronomiak eta beste ezaugarri askok % 100 erakartzen gaituzte.
Anima zaitezte, eta etorri Nafarroako eskualde hau bisitatzera eta eskaintzen duen guztiaz gozatzera. Ezagutzen ez ditugun herri asko daude Nafarroako Pirinioetan, eta, Guuk-en tarifa onenarekin, xehetasunik galdu gabe egin ahal izango duzu ibilbide guztia. Zeren zain zaude hurrengo irteerarako planak egiteko?