Itxi
Euskadik berezko argia du, bai, noski, baina lantzean behin, batez ere gauez, gure kostatik hurbil dabiltzan itsasontziek laguntza apur bat behar izaten dute, eta horretarako daude itsasargiak, hain zuzen. Oso erakargarriak dira, ez baitute soilik bidea argiztatzen, baizik eta inguruko guztia. Ez galdu!
Euskal kostak 250 kilometroko luzera du, eta itsasoko bista ederrak dituzten lekuetan estrategikoki kokatutako itsasargi handiek zaintzen dute.
Itsasargiak gure historiaren, gure ondarearen eta Euskadiko kostako bizimoduaren berri ematen diguten eraikuntzak dira, gauak apur bat distiratsuago egiten dituztenak. Dauden guztiak ez daude aktibo, baina haietatik ikusten den paisaia zoragarria da, hala ere.
Plan ezberdin batekin abentura-ihesalditxoa egiteko, hemen hautatu ditugu euskal kostako itsasargirik onenak, ibilbide txikitxo bat egin dezazun, itsasoarekin konexio zuzenaz gozatzeko.
Euskal kostako itsasargirik ezagunenetako bat Getxoren eta Sopelaren artean dago. Ez da jatorrizkoa, 1950ekoa baizik, aurrekoak ordeztu egin baitzituzten, lur-jausiak zirela eta.
Itsas bazterreko pasealekuaren ondo-ondoan dago, Bilboko portuko bistak dituela, eta, hortaz, leku egokia da itsasontziak hiritik abiatzen eta hara heltzen ikusteko. Gainera, oso hurbil du Euskadiko gune geologiko erakargarrienetako bat, Bizkaiko flyscharen ibilbideak, hain zuzen.
Euskadin, Gorlizko itsasargia ezaguna da haren modernitateagatik, duen diseinu bereizgarria tradizioa hausten duelako. 1990ean inauguratu zen labar txundigarritik 21 metro altxatzen den abangoardiazko itsasargi hau, zuri-zuri margotua.
Haraino heltzeko, inguratzen duen bide bat dago, eta hartatik, bista harrigarriez gozatzeaz gain, harribitxi historikoak ere topa daitezke; esaterako, kanoiak eta eraikuntza txikiak, Burdinazko Gerrikoa deritzoneko erlikiak.
Matxitxako lurmuturrean bi itsasargi daude: bata badabil, eta bestea itsas hegaztiak eta itsas ugaztunak behatzeko interpretazio-zentro bihurtua dago. Azken horrek dagoeneko itsasontziak gidatzen ez baditu ere, bisitariak bai, informazio-panelen bidez.
Itsasargi eta interpretazio-zentroa Bermeon dago, eta itsasargiak inguru zoragarrian daude, urrunera Gaztelugatxe uhartea bistan dutela.
Itsasargietarainoko bidea eta lurmuturretik ikusgai dauden panoramikak biziki txundigarriak dira, egokiak egunaren amaieran erlaxatzeko eta eguzkia uhartearen atzean ezkutatzen ikusteko.
Santa Katalina itsasargia nabarmena da Euskadin herritarrentzat irekita dagoen bakarra delako; izan ere Itsasoko Interpretazio zentroa ere bada, nabigazioaren funtsezko printzipioak azaltzen dituena.
Lekeition dago, arnasarik gabe uzteko moduko labar baten gainean, eta ilunabarra ikusteko leku aproposa da. Oinez zein autoz iritsi daiteke, eta terrazadun taberna bat dauka, panoramika zoragarriak dituena. Dena den, komeni da bisitaren aurretik erreserba egitea.
Horiez gain, San Anton itsasargia, Getarian, Getariako arratoia deritzon mendi bereizgarrian dago, zeinaren formak nahasmena eta naufragioak eragin baititu, zeruertzeko mendiekin nahasten baita.
Haraino ibilgailuz heldu ezin bada ere, mendi hori leku perfektua da aisiarako eta ibilalditxo bat egiteko, itsasoko eta kostako bista ezin hobeak baititu.
Santa Klara uharteko itsasargia
Donostiako Kontxako badian dago Santa Klara uharteko itsasargia. Itsasargia da uhartean nagusi, eta hara itsas txangoa eginez iritsi daiteke.
Cristina Iglesias artistak itsasargiko etxea interpretatu du, Hondalea artelanarekin, eta eskultura-giro berezia sortu du, arroka, olatu eta bidezidor artean.
Igeldoko itsasargia
Igeldoko itsasargia 1855ean eraiki zen, 14 metroko dorrea du, eta 26 itsas miliara heltzen den argia. Muturreraino harrizko eskailera kiribil eder batetik hel zaitezke. Itsasargia Igeldo mendiaren magalean dago, Donostiako leku berezi batean.
Farola ere esaten zaio, eta itsas mailatik 135 metrora dago, haren aurrekoa baino apur bat beherago, behe-lainoaren eta hodeien azpian ezkutuan gelditzen baitzen.
Platako itsasargia Pasaia herri zoragarrian dago, eta Ulia mendia kostako udalerri horrekin lotzen duen ibilbide zirkular baten erdigunea da, egoki-egokia inguratzen gaituen naturaz gozatzeko.
Azpian duen labarrari Platako punta esaten zaio, olatuek jotzen dituztenean haitzek duten zilar-distiragatik, eta handik hartu zuen izena itsasargiak ere.
Hondarribiko Higer lurmuturreko itsasargiak Euskadiren amaiera ezartzen du, côte basque delakoarekin muga egiten baitu. Jaizkibel mendiaren aldamenean, estilo neoklasikoko itsasargia 1878an eraiki zen, armada karlistak suntsitu zuen aurrekoaren ordez. Goraino lasai asko irits zaitezke autoz.
Azkena, baina ez hargatik garrantzi txikiagokoa, Zumaiako itsasargia da, 1870ean eraikia, ingurua —Urola ibaiaren bokalearen ondoan — arriskutsua baita. Portuko, Santiago hondartzako eta inguruko labarretako bista panoramikoa eskaintzen digu. Harrigarria da haren hegalen eta kupularen urdin bizia.
Euskadiko itsasargiak, argizko zaindariak eta marinelentzako gida hutsezinak, euskaldunok itsasoarekin sentitzen dugun lotura sakonaren ikurrak ere badira. Itsasargiek kostak argiztatzen dituzten eta nabigatzen dituzten bezalaxe, Guukek gure etxeak argiztatzen ditu, eta munduarekin konektatzen gaitu haren zuntzaren eta mugikor-tarifen bidez.
Euskadiko kosta argiztatzen duten itsasargietako batzuk bista paregabeko leku sinestezinetan daude.
Ez dago aitzakiarik Euskadiko musika-jaialdiak huts egiteko, askotariko musikaz, gastronomiaz, jarduerez eta askoz gehiagoz gozatzeko aukera izango baituzu.
Euskadik telebista-ekoiztetxeen atentzioa erakarri du bere paisaia basatiei, mendi harritsuei eta hondartza harrigarriei esker.
Nazioartean hainbeste estimatu eta baloratzen den euskal gastronomian, funtsezkoak dira parrilla eta txingarra, baita haragi ona ere.
Gipuzkoako herri hau ezaguna da “euskal pilotaren sorterria” delako, kirol horrek tradizio handia baitu han.
Teknologia honek abantaila ugari ditu. Besteak beste, ahotsaren kalitatea hobetzen du eta Interneteko jarduerarekin jarraitu dezakezu dei batean zauden bitartean.
