Itxi
Euskadi kontraste-lurraldea da, mendi garaiek bat egiten baitute gure kostaldeko bakearekin. Gainera, itsas altxor paregabea du: zetazeoen handitasuna ikusteko aukera, beren habitat naturalean. Non? Adibidez, Bermeo inguruan eta Golkoan.
Bizkaiko Golkoko urek bustitako txoko honetan puntu estrategikoak daude, eta naturazaleak, haietatik, baleak, izurdeak eta beste itsas espezie batzuk ikusteko esperientzia zirraragarrian murgildu daitezke.
Hondarribiko hondartza itzeletatik hasita Bermeoko itsaslabar malkartsuetaraino, euskal kostaldea agertoki pribilegiatua da ozeanoko biztanle handientsu horiekin topo egin nahi dutenentzat. Ba al zatoz euskal uretan ezkutatzen diren sekretuak eta zetazeoen mundu liluragarria ezagutzeko abentura bizitzera?
Euskal kostaldearen inguruko plataforma kontinentala oso laburra da. Kilometro batzuk aurreratu bezain laster, itsas hondoa 2.000 metro baino gehiago murgiltzen da malkartsu, eta Capbretongo hobi ikaragarria sortzen da horrela, urpeko arroila erraldoi bat.
Sakonetik datozen korronte hotzak, arroilaren paretekin talka egin, eta ur-azalerantz igotzen dira, eta elikagai-aberastasun izugarria sortzen dute; horrek askotariko itsas espezieak erakartzen ditu, eta horien artean nabarmentzekoak dira zetazeoak.
Bermeo aldean, agian, aukera izango duzu zere arrunta ikusteko; nola azaleratzen duen masailezur zorrotza eta, pixka bat okertzearekin batera, nola botatzen dituen lurrunezko bi zutabe espirakulutik. Kantauri itsasoan zetazeoak ikusteko denboraldia apirila eta azaroa artekoa da.
Bizkaian, espedizioak antolatzen dira Bermeotik eta Santurtzitik, esperientzia paregabe honetaz gozatzeko.
Ontzi horiek, Bermeoko portutik abiatuta, lau eta sei ordu arteko bidaiak egiten dituzte. Hasteko, itsasontzian, elkarteren bateko boluntarioek sarrera-hitzaldi bat eskainiko dute, guztiek uler dezaten urrunean ikusten dena.
Boluntario saiatu horiek zeruertza arakatzen dute, edozein zantzuren bila: ufako bat, hegats bat, bizkar bat edo jauzi bat, zetazeo baten presentziaren seinale, guztiek ikuskizunaz gozatzeko.
Bizkaiko Golkoan 24 zetazeo-espezie identifikatu dira, eta, hala, munduko leku onenetako bat da horiek begiztatzeko. Hala ere, espezie horietako batzuk bakarrik ikusten dira kostaldetik; izan ere, beste batzuek, zifioek eta kaxaloteek kasu, itsaspeko arroiletan dute beren habitat naturala.
Animalia bikain horiek urte osoan ikus daitezke, baina hilabete batzuk egokiagoak dira. Adibidez, urtarrilean eta otsailean, izurde talde handiak hurbiltzen dira kostaldera berdel-sardei jarraika.
Udan eta udazkenean espezie migratzaile batzuk Golkoan sartzen dira, eta. hortaz, zetazeo gehiago ikus daitezke orduan. Esperientzia horretaz gozatzeko, pazientzia izateaz gain, itsaso lasaia behar da, baita zenbait seinaleri adi egotea ere, hala nola aparra, olatuak, uraren dirdirak eta jaten ari diren itsas hegaztiak.
Halaber, gerta liteke uretatik ateratzean ikusten den bizkar edo hegats bereizgarriarengatik detektatzea zetazeoak, edo ufada adierazgarria dutelako. Dena den, ez dago haiek ikusteko ordu jakinik.
Behaketarako ekipo optikorik egokiena itsas hegaztiak ikusteko erabiltzen denaren antzekoa da, alegia, lurreko teleskopio bat eta/edo prismatikoak. Hala ere, arreta handia jartzea aski da gehienetan.
Honako espezie hauek ikus daitezke:
Zetazeak behatzearekin pentsatzen dugunean, Australia, Alaska, Islandia eta antzeko lurraldeak datozkigu burura. Baina, egia esan, Euskadi leku ezin hobea da itsas ugaztun liluragarri horien presentziaz gozatzeko.
Euskadin zetazeoak begiztatzean lider diren enpresek —Urdaibaiko Ekoetxea, Verballenas eta Hegaluze—, itsasontziz gidatutako ibilbideak eskaintzen dituzte Matxitxako lurmuturraren iparralderantz. Gidari adituek egiten dituzte ibilbideok, eta itsaspeko arroila bat esploratzean dautza, zeina ezaguna baita animalia bikain horien ohiko habitat izateagatik.
Esperientzia horiek publiko guztientzat diseinatuta daude, eta hainbat iraupenetakoak aukera daitezke:
Santurtzi nabarmendu beharreko ezinbesteko tokia da zetazeoak begiztatzeko. Jarduera honetan lider den Verballenas enpresak itsas espedizioak eskaintzen ditu baleak, kaxaloteak, zifioak eta orkak behatzeko.
Ibilbide horietan, biodibertsitate handiko itsas ekosistemak esploratzen dira, eta, zetazeoak begiztatzeaz gain, itsas hegaztien hainbat espezie ere ikus daitezke.
Gure kostaldeak duen beste aukera xarmagarri bat itsaso zabalean murgiltzea eta marrazoekin igeri egitea da, Bermeon. Mako Pako enpresari esker, gertutik ikus dezakezu marrazo urdina, Euskadiko espezie autoktonoa.
Onena zera da, jarduera hau egiteko ez dela urpekaritzan aditua izan behar. Aski da igeri egiten jakitea, ur-azalean egiten baita, tutuaren eta hegatsen laguntzaz.
Edozein esperientzia aukeratzen duzula ere, asmatu egingo duzu, Guuk-en tarifekin bezalaxe. Ez izan beldurrik eta ausartu esperientzia paregabe horietako bat bizitzera.
Arcade Fire, Jungle, Massive Attack eta The Prodigy taldeak izango dira uztailaren 11tik 13ra egingo den jaialdiaren hurrengo edizioan.
La próxima edición del gran festival tendrá a Arcade Fire, Jungle, Massive Attack y The Prodigy y muchos más entre el 11 y el 13 de julio.
Euskadin egiten dugun postre goxoenetako bat da, eta, nola ez, etxean prestatzen jakin nahi dugu, gure familia eta lagunak harrituta uzteko.
Este es uno de los postres más ricos que hacemos en Euskadi y es evidente que queremos saber cómo hacerlo en casa para sorprender a nuestra familia o amigos.
Hemendik aurrera, euskara zure ama-hizkuntza ez izatea ez da aitzakia izango hizkuntza hutsetik ikasi eta maila ona lortzeko.
Que el euskera no sea tu lengua materna ya no es una excusa para poder aprender el idioma desde cero y conseguir un buen nivel.
