Maskaraba: zer den, noiz egingo den eta jarduerak

Udazken betean, hotzak adierazten digunean negua laster etorriko dela, Maskaraba dator, Araban parekorik ez duen ospakizuna, Arabako landa-inguruneko inauteriak eta maskarada tradizionalak jardueraz betetako ekitaldi eder batean bateratzen dituena. Ezagutu noiz den eta zergatik den hain garrantzitsua.

• Euskal Herriko jairik eta tradiziorik zaharrenak.💚

2024 honetan egin da lehen edizioa, eta Markitos, Porreteroa, Katxi eta bestelako pertsonaia ospetsuak elkartu ditu, tradiziorik zaharrenak orainera ekartzeko.

Maskaraba 2024: jarduerak

Maskaraba jaialdi bat baino gehiago da, lurraldeko kultura-aberastasuna omentzen baitu. Eguneroko bizimoduko presak alde batera utzi, eta zenbait herritako biztanleak Zalduondon elkartzen dira, giro magikoan: maskarak, epaiketa sinbolikoak eta kolorez eta folklorez betetako desfileak dira egun ahaztezin honetako protagonistak.

Maskarabaren jatorria: Tradizioa eta komunitatea

Arabako landa-inguruneko inauterietako berezitasunak bateratzeko sortu da Maskaraba. Denboran galtzen diren sustrai sakonak dituzte inauteri horiek, baina guztiak toki batean elkartzeko ekimena berria da.

1982an egin zen antzeko topagune batean inspiratu da Maskaraba, eta tradizio horiek gordetzeaz gainera, belaunaldi berriei ere helarazi nahi dizkie.

Arabako Lautadatik Arabako Errioxara, landa-inguruneko inauteriek elementu komunak dituzte; besteak beste, maskarak, epaiketa irrigarriak eta pertsonaia satirikoak. Hala ere, herri bakoitzak ezaugarri bereizgarriak ditu.

Ezaugarri bereizgarri horiek elkartuta, lurraldeko aniztasunaren balioa azpimarratzen duen kultura- eta folklore-mosaiko bat eratzen da Maskaraban.

Zergatik da berezia Maskaraba?

Maskaraba ez da inauteri arrunt bat. Azaroan egiten da, lotura estua baitu neguko errituekin eta naturaren berritze-zikloekin.

Zalduondo da jai honen epizentroa, eta Araba guztiko eta urrunagoko bisitariak jasotzen ditu sinbolismoz betetako egun honetan.

Zalduondoko Markitos, Oiongo Katxi, Guardiako Katximorro eta beste zenbait pertsona tradizional dira protagonistak.

Beren herrietako identitate kolektiboaren parte bat irudikatzen du haietako bakoitzak. Pertsonaia horiekin batera, desfileek eta emanaldiek herriko kaleak alaitzen dituzte. Jai-giroa eta errituak bateratzen dira ikuskizunean.

Maskarabako egitaraua

Jarduera-egitarau osatua eta publiko guztietarako egokia du ekitaldiak. Lehen edizio honetako egitaraua erakutsiko dizugu, zer-nolako aukera dagoen ikus dezazun.

• Hitzaldia Lazarraga jauregian: landa-inguruneko inauterietako pertsonaia nagusiei buruzko hitzaldia eta kulturan duten eraginari buruzko mahai-ingurua.
• Landa-inguruneko inauterien eta botargen desfilea: Zalduondoko kaleak maskaraz, dantzaz eta musikaz beteko dira ibilbide koloretsu honetan.
• Herri-bazkaria: anaitasunerako unea partaide eta bisitarientzat.
• Epaiketa eta pertsonaiak erretzea: transgresioa eta berrikuntza (funtsezko elementuak dira inauterietan) irudikatzen dituen tradizio sinbolikoa.
• Aitzina Ceol taldearen kontzertua: euskal folka zuzenean, arratsaldea musikaz girotzeko.
• Piroteknia-ikuskizuna: Zalduondoko kaleak argiztatuko ditu Lekittoko Deabruak taldeak.
• Amaiera, DJ Etxekoirekin: saio modernoa, dantzatuz amaitzeko eguna.

Horrez gainera, azoka tradizionala, txosnak eta gune gastronomikoak ere izango dira.

Maskarabaren garrantzia

Maskaraba dibertsiorako gunea baino gehiago da. Izan ere, tradizioak bizirik mantentzeko funtsezko tresna bat da. Arabako landa-inguruneko maskaradek antzinako mundu-ikuskera irudikatzen dute, non satira, berritzea eta natura-ingurunearekiko lotura ezinbestekoak baitziren.

Gainera, Maskaraba aukera bikaina da komunitateek elkarrekin parte har dezaten antolamendu-lanetan, eskualdeko ehun soziala indartzen baita horrela. Edizioz edizio ekitaldia hazten joatea eta gero eta bisitari gehiago erakartzea espero da, harik eta Arabako kultura-egutegiko hitzordu nagusien artean kokatu arte.

Zalduondo: Maskarabaren bihotza

Zalduondo Arabako Lautadako herri txiki bat da, eta agertoki ezin hobea da Maskarabarako. Inauteri-tradizio handia du, eta Markitos da figura nagusia; horregatik, erresistentzia kulturalaren eta sormenaren ikurra da. 2025ean, gainera, 50 urte beteko dira herriko inauteria berreskuratu zenetik; tradizio horien garrantzia azpimarratzen du urteurren horrek.

Maskaraban Zalduondon ibiltzea denboran bidaiatzearen parekoa da: kale harriztatuak, arkitektura tradizionala eta giro atsegina testuinguru bikaina dira ospakizunerako.

Benetako esperientzia bat bizi nahi baduzu, folklorez, kulturaz eta dibertsioz betea, Maskaraba itxaroten izango duzu.

Eta konektatuta egoteko beharra baduzu ekitaldiko une hori partekatzeko, Guuk-ek erraz jarriko dizu, zure premietara egokitzen diren tarifak baititu. Zerbitzu arina eta gertukoa duenez, konexiorik onena izango duzu Zalduondoko desfileen, epaiketen eta gau argiztatuen argazkiak egin eta partekatzeko.