Itxi
Gauza eder mordoa dago Nafarroan; ondo dakigu hori. Hainbat mendeko gaztelu eta jauregiak, baso ederrak eta baita sanfermin-jai ikusgarriak ere. Baina adi egon, oraindik ere badaudelako altxor ezkutuak, egiazki gordeak; adibidez, Urdazubiko leizeak. Oraindik ezagutzen ez badituzu, hemen azalduko dizugu zein diren bertaratzeko ordutegiak, sarrerak, zer ikusi eta nola iritsi.
Prest al zaude Nafarroako naturaren altxor handienetako bat ezagutzeko?. Urdazubikoak milaka urteko leize ikusgarriak dira, txundituta utziko zaituztenak.
Urdazubiko Leorlaz auzo xarmagarrian daude, Nafarroako iparraldean, Frantziako mugatik eta Kantauri itsasotik gertu, eta milaka urteko historiaren lekuko dira.
Lurpeko mirari hauek esploratzeko irrikan bazaude, hauxe da zure lekua. Zure bisita planifikatzeko jakin behar duzun guztia kontatuko dizugu: nola iritsi, ordutegiak eta sarreren prezioak.
Baina hori ez da dena. Izan ere, leize hauen jatorri eta historia liluragarrian murgilduko gara, bertako pareta harritsuetako misterioak ezagutzeko.
Urdazubiko leizeak Urtxume ibaiaren higadura etengabearen ondorioz zizelkatu ziren, eta hala, Nafarroan parekorik ez duen altxor geologikoa sortu zen. Lurpeko eremu hau, naturaren miraria izateaz gain, eskualdean dagoen Goi Paleolitoko historiaurreko aztarnategi nabarmenena ere bada.
Haren aurkikuntzaren historia leizeena bezain liluragarria da. 1808an, artzain batek, kasualitatez, topo egin zuen Lurraren barrunbe hauekin, eta ezagutzera eman zuen altxor natural eta historiko-artistikoz betetako lurpeko mundu hau.
Ordutik, Urdazubi erreferentziazkoa izan da arkeologoentzat eta historiazaleentzat. Leize horietan hainbat tresna aurkitu dira, lagungarriak izan direnak duela milaka urte bertan bizi zirenen bizitzari buruzkoak argitzeko.
Aurkikuntza bakoitzak —besteak beste, arpoiak, sukaldeko tresnak eta ehorzketen hondarrak— berretsi egiten du leize horietan milaka urtez gizakiak egon zirela.
Lurpeko unibertso honek 1.850 metro koadroko hedadura du; elkarren artean konektatutako galerien labirintoa da, formazio harritsu ikusgarriekin apaindua.
Gainera, are altxor preziatuagoa ezkutatzen du: Urtxume errekastoa, leizeen sakonean sigi-saga isilean dabilena, naturaren mirari honi ukitu magikoa erantsiz.
Urdazubiko leizeetan sartzeko, nahitaez, bisita gidatua egin behar duzu, taldean, hori baita leizeen barnealde misteriotsuan sartzeko modu bakarra. Sarrera bermatzeko modurik onena aldez aurretik erreserbatzea da, webgune ofizialaren bidez.
Bisitaren iraupena, gutxi gorabehera, 40 minutukoa da, baina apur bat alda daiteke bisitari-kopuruaren arabera. Ibilbidea gidari profesional batek zuzentzen du; hark ezartzen du erritmoa, eta bertako ezaugarri eta bitxikeriei buruzko informazioa emango dizu.
6 kilometro inguruko hainbat galeria eta aretotan zehar, zenbait korridore ibiliko dituzu (batzuk estuak dira), eta leizeen lurpeko edertasun liluragarrian murgilduko zara.
Garrantzitsua da kontuan hartzea Urdazubiko leizeek balio natural handia dutela, eta hortaz, bisita egiterakoan zenbait arau errespetatu behar direla.
Adibidez, ezin dira ukitu ibilbidea edertzen duten estalaktitak eta estalagmitak, eta ezin da flasharekin argazkirik atera, formazio harritsuen osotasuna babesteko eta bisitari guztientzat esperientzia ezin hobea bermatzeko. Gainera, leizeetara ezin da janaririk eraman ez maskotarik sartu.
Barruan, argi gutxi dago, eta tenperatura 14 eta 16 gradu artekoa da. Horregatik, arropa eroso eta beroak janztea gomendatzen da, lurpeko esperientziaz erabat gozatzeko.
Urdazubin, badago historia eta arkeologia maite dutenentzako beste altxor liluragarri bat: Alkerdiko leizea. Barruan, animaliak irudikatzen dituzten grabatuak daude, hala nola bisonte bat, orein bat eta zaldi bat, estalagmita batean zizelkatuta.
Adituen analisien arabera, grabatu ikusgarri horiek Goi Madeleine aldikoak dira, duela 13.000 urte ingurukoak.
Duela gutxi aurkikuntza berriak egin dira Alkerdin, beste 14 grabatu aurkitu baitira, ziurrenik aurrekoen garai berekoak. Hala ere, kontserbazio-arrazoiak direla eta, gaur egun debekatuta dago Alkerdin sartzea, eta ondorioz, misterio- eta babes-aura batek inguratzen ditu antzinako altxor horiek.
Hara joan aurretik, kontsultatu ordutegiak eta prezioak. Izan ere, nabarmen aldatu daitezke jardueraren, pertsona-kopuruaren eta urteko sasoiaren arabera.
Ordutegiak
Apuntatu ordutegiak arreta handiz, ezustekoak ekiditeko eta iristerakoan itxita ez topatzeko.
Urtarrila eta otsaila:
Martxotik ekainera:
Uztaila, abuztua eta data bereziak (Aste Santua, jaiegunak):
Iraila eta urria:
Azaroa eta abendua:
Sarreren prezioak
Esan bezala, leizeetan sartzeko ordaindu egin behar da. Gainera, sarrerak aldez aurretik erostea gomendatzen da, webgunearen bidez, lekurik gabe ez geratzeko.
Urdazubiko Leorlaz auzoan daude leizeak. Bertara iristeko modu asko dituzu, baina autoa da erosoena.
Google Maps-en bidearen bila ez korapilatzeko eta denborarik ez galtzeko, hona hemen hiriburu nagusietatik joateko biderik onenak.
Ezagutu Urdazubiko leizeak eta murgildu iraganera eramango zaituen bidaia honetan. Naturaren eta giza sormenaren handitasunak liluratuko zaitu. Ezagutu Guuk-en tarifak bezain magikoa den leku hau, eta gozatu historiarekin eta lurrarekin konektatzeaz.
Tuteran, Iruñean, Andosillan eta Luzaiden, besteak beste, sorpresa handiak dituzu zain Aste Santuko jaietan: prozesioak, Pasioak eta gehiago.
Ezagutu Nafarroan ikusi beharreko gaztelu eta jauregi ederrenak. Nafarroako gazteluen historia eta haien bitxikeriak. Ezagutu Guuk-ekin!
Herri txiki hau Baztango haran handiko eraikuntza klasikoen erakusgarri paregabea da, Nafarroa bisitatzean baztertu ezinekoa.
Lantzeko inauteriek beren dantza originalak dituzte, guztiontzako konpartsa super animatu bat eta plazaren erditik gurekin etorriko den Miel Otxin.
Gozatu Nafarroako inauteriez Iturenen eta Zubietan, Altsasun edo Lantzen. Energia bitxi bezain harrigarria duten inauteri horiek.
Herri magiko eta historiko batean kokaturiko leizeotan, bada museo bat ere, eta egundoko plana da familian, bikotean edo adiskide-taldearekin egun-pasa joateko.
